WINTERBLOEIERS   

om de tuin ook in najaar en vroeg voorjaar een spannend en kleurrijk uiterlijk te geven

In winterbloeiers is een ruime keuze, zowel bij vaste planten en heesters die in de winter hun blad vasthouden als bij de bladverliezende exemplaren. Plant winterbloeiers op plekken waar ze vanuit huis goed te zien zijn en waar je in het voorbijlopen de geur kunt opsnuiven.

Onder de bladverliezende heesters zijn er prachtige struiken en boompjes die bloeien op het kale hout.

BLADVERLIEZENDE HEESTERS 3-5M

Cornus mas (gele kornoelje) kan uitgroeien tot een boom van ca 4m hoog, heeft zon nodig en bloeit met prachtig gele trosjes van februari tot april.   Bij sneeuw of vorst zal de Cornus blijven doorbloeien.

Hamamelis (toverhazelaar) bloeit tussen december en maart en kan het best als solitair in de tuin geplaatst worden, in de zon en beschut. De Hamamelis heeft spinachtige bloemen en geurt heerlijk. Er zijn drie belangrijke soorten:

Hamamelis japonica (Japanse toverhazelaar) met gele, licht geurende bloemen, kan heel hoog worden (wel 5 m) en zelfs een kleine boom met dunne takken vormen. Het blad van deze grote soort verkleurt in het najaar prachtig bronsgeel.

Hamamelis mollis (Chinese toverhazelaar) blijft kleiner (tot 3 m) maar heeft tijdens het groeiseizoen groter blad en bloeit (hoofdbloei in januari) met grotere, sterker geurende bloemen.

De meeste toverhazelaars voor de tuin zijn kruisingsproducten van deze twee, Hamamelis × intermedia, waarvan tientallen cultivars die qua bloeitijd iets variëren  en een rijke keuze aan bloeikleuren hebben: ‘Arnold Promise’ bloeit donkergeel, ‘Diane’ rood, ‘Jelena’ bruinoranje, ‘Orange Peel’ lichtoranje, ‘Pallida’ zwavelgeel, ‘Ruby Glow’ bruinrood en  ‘Orange Beauty’ oranjegeel.

Toverhazelaars worden via de wind bestoven. Van de meeste cultivars verkleurt het groene blad in het najaar rood, oranje of geel voor het afvalt. Hamamelis heeft het liefst iets zure grond.

Jasminum nudiflorum (winterjasmijn) staat graag tegen een achtergrond, een Noord of Oost muur,  waarlangs de takken geleid kunnen worden, of een helling of lage muur waarlangs de takken kunnen kruipen. In de zon is de bloei wel sterker.  Winterjasmijn komt oorspronkelijk uit China, heeft kleine gele stervormige bloemen, en de bloeiperiode is van december tot april, heerlijk lang dus.  Het blad, dat in het voorjaar verschijnt, is donkergroen en het glanst.

Geef zowel toverhazelaars als winterjasmijn voldoende groeiruimte, vooral toverhazelaars worden niet graag gesnoeid, dat gaat ten koste van de bloei.

Een toverhazelaar groeit langzaam en liefst (net zoals de winterjasmijn) in pH-neutrale of zelfs iets zure grond. Zowel toverhazelaars als winterjasmijn niet met kalkhoudende meststoffen (zoals beendermeel) voeden. Laat de grond bij de wortels met rust.

Prunus subhirtella autumnalis (wintersierkers)  groeit vaak uit tot een boompje, en bloeit de hele winter (oktober-februari) met  witroze bloempjes. De prunus staat graag in zon tot halfschaduw.

 

BLADVERLIEZENDE HEESTERS TOT 2-3m

Abeliophyllum distichum (witte forsythia) blijft ook wat kleiner en kent een groei  tot 1,5m. De witte forsythia bloeit begin voorjaar, maart-april. Stand bij voorkeur in de zon of halfschaduw.

Chimonanthus praecox (meloenboompje of bitterzoet). Een tot 2,5 m,waarbij aan de takken tijdens mooi winterweer zoet geurende, gele bloempjes met een paars hart laat uitlopen. Een prachtig bloemetje. Chimonanthus heeft wel  voedzame tuingrond nodig.
Corylopsis paucifloria (schijnhazelaar ), een struikje tot 1,5m dat bloeit in maart en april met lichtgele bloemen.

 

Daphne mezereum (rood peperboompje ) wordt hooguit 1m, kan in zon of half schaduw met vochtige, kalkrijke grond. De bloei is mooi in een roze kleur met erna rode giftige bessen. De rest van het jaar is het een onopvallend struikje.

Lonicera x purpusii ‘Winterbeauty’ (struikkamperfoelie) wordt ca 2m hoog en verliest in de winter niet alle blad en heeft heerlijke geurende witte bloemen. Bloei van december tot maart.

Prunus incisa ‘Februari Pink’ (Fuji-kers) bloeit in maart met grote, roze bloemen, in het voorjaar start het blad in een lichtoranje tint. Na 10 jaar is deze Prunus 2,5m.

Viburnum bodnantense dawn (sneewbal) groeit  tot 1,5-2,5m met lichtroze bloei aan de kale takken van november tot februari. Zet deze Viburnum op een niet te natte plek.

 

GROENBLIJVENDE BLOEIERS

Erica carnea en Erica darleyensis (winterheide) bloeit de hele winter en een groot deel van het voorjaar door, van januari tot mei , en wordt 15cm hoog. Hei is het mooist als het in grote groepen geplant wordt. Er zijn zowel roze, lila, rode als witte varianten. Als grond heeft hei zure grond nodig.

 

Helleborus niger (kerstroos, tot 25cm, witte bloei met alleen grote bladeren onderaan de plant ) , Helleborus orientalis (lenteroos, tot 40cm, door kruising inmiddels in heel veel kleuren verkrijgbaar, waarbij hele bijzondere tinten. Zowel enkelbloemige als dubbelbloemige varianten),

Helleborus foetidus (stinkend nieskruid, tot 50cm, bloei is lichtgroen met rode rand, en het blad ingesneden) en

Hellebrous argutifolius (Corsicaanse kerstroos, tot 80cm, wit-groene bloei , het blad is grijsgroen en getand  . Allemaal varianten van de Helleborus, die de winter doorbloeit. De wintermaanden staat de plant graag zonnig, de rest van het jaar in de halfschaduw.

Voor alle Helleborus soorten geldt dat de grond niet te nat moet zijn, een kalkrijke, luchtige grond is het prettigst.

 

Lonicera fragrantissima (struikkamperfoelie) bloeit van  januari tot maart met kleine witte tot lichtgele bloemetjes, die een sterke geur verspreiden. Deze kamperfoelie groeit door tot 1,50-2m, en heeft graag  voedzame, wat vochtig blijvende tuingrond.
Mahonia bealei (mahoniestruik), een groenblijvende heester met  stekelachtige bladeren, heeft gele trosbloei  in periode januari-maart, met erna zwarte bessen

Pieris japonica (rotsheide) doet het goed in d ehalfschaduw, bloeit aan het einde van de winter inmaart, en heeft in voorjaar en herfst, afhankelijk van de soort, een mooie bladverkleuring.  Net als Hamamelis en Erica kun je voor Pieris het beste humusrijke, zure grond gebruiken.

Skimmia japonica, zoals Skimmia japonica ‘Rubella’ met prachtige dieprode knoppen, de ‘Kew White’  met witte bessen en de Skimmia japonica ‘Nymans’ met witte bloemen en rode bessen bloeien in het voorjaar, en hebben de rest van het jaar bessen.

Sarcococca hookeriana var. Humilis (vleesbes) , een struikje tot 40-50cm bloeit met kleine witte bloempjes van december tot maart,  en groeit het beste in de halfschaduw/schaduw.

Viburnum tinus (ook sneeuwbal genoemd) heeft glanzend donkergroen blad en bloeit met prachtige schermen vol witte bloempjes.

 

BOLLEN

Behalve de vaste planten en heesters zijn er natuurlijk ook bollen die de tuin opfleuren in de winter.

Narcissen bloeien aan het einde van de winter, maar Galanthus nivalis (het sneeuwklokje) al vanaf januari, en Eranthus hyemalis (winterakoniet) geeft met mooie gele bloemetjes van januari tot maart kleur aan een schaduwrijke plek in de tuin.

 

Als het gaat vriezen trekken veel winterbloeiers het vocht uit hun bloemen terug en stopt de bloei even,  maar zodra de thermometer weer boven nul komt stroomt het vocht retour en herpakken deze prachtige winterbloeiers zich.

Fijne kleurige en geurige winter!